Śmierć jednego z rodziców jest dla dziecka jednym z najtrudniejszych doświadczeń i wywiera znaczący wpływ na jego dalsze życie. Reakcje dziecka na tę sytuację uzależnione są od wielu czynników, między innymi od: wieku dziecka, jego doświadczeń życiowych, relacji rodzinnych, bliskości ze zmarłym oraz od okoliczności śmierci.
Dziecko, które traci jednego z rodziców może:
- odczuwać smutek wyrażany na przykład poprzez płacz, nieodzywanie się, brak apetytu, niechęć, wrogość, senność, lęk,
- czuć się opuszczone,
- odczuwać głęboki żal o to co się stało, co z kolei może potęgować poczucie winy wobec żyjącego lub zmarłego rodzica,
- chcieć poważnie zachorować lub umrzeć, by odzyskać ponownie uwagę rodziny,
- reagować poczuciem winy, jeśli zarzuca sobie nieodpowiednie wcześniejsze relacje ze zmarłym rodzicem,
- odczuwać wrogość do żyjącego rodzica lub opiekuna, upatrując w nim przyczyny śmierci rodzica,
- chcieć upodobnić się w zachowaniu do zmarłego rodzica,
- odczuwać nadmierną odpowiedzialność wobec siebie, czuć przymus bycia dorosłym,
- odczuwać lęk związany: z obawą o swoje zdrowie, z utratą poczucia bezpieczeństwa, z dalszymi losami jego rodziny,
- reagować poczuciem ulgi, najczęściej skrywanej, jeśli zmarły był powodem problemów rodzinnych,
- reagować poczuciem wstydu, pustki oraz wieloma innymi uczuciami i zachowaniami.
Czasem dziecko traci oboje rodziców równocześnie, lub wcześniej przeżyło stratę jednego rodzica, a teraz ponownie doświadcza żałoby po śmierci drugiego rodzica czy głównego opiekuna. W takiej sytuacji niektóre z wyżej wymienionych reakcji mogą pojawić się u dziecka osieroconego, ale w większym nasileniu. Istnieje prawdopodobieństwo, że proces żałoby będzie szczególnie głęboki i trudny. Warto mieć to na uwadze pomagając dziecku w tym trudnym dla niego czasie.